تعویض مفصل زانو
عمل موفقیت آمیزی می باشد . امروزه موفقیت تعویض کامل یا نیمه کامل مفصل زانو به اندازه تعویض مفصل ران می باشد . تعویض مفصل زانو باعث از بین رفتن درد ، ثبات در مفصل و برگشت عملکرد و کارآیی مفصل می شود.
بیمار در اولین زمان ممکن باید بلند شده و راه برود . برگشت سریع به وضعیت قبل از عمل باعث کاستن از مشکلات قلبی عروقی و تنفسی و همچنین قابلیت های عضلانی و حرکتی می شود.
فیزیوتراپی در تعویض مفصل زانو
اهداف
1. شروع حرکت مفصل ( مهم ترین اولویت )
2. تحمل وزن بر روی پای عمل شده ( WB )
3. تقویت عضلانی توسط تمرینات ورزشی و دستگاه
4. کاهش تورم
۱- شروع حرکت مفصل
در روزهای اول بعد از جراحی ، حرکات مفصلی خم و صاف شدن زانو بدون هیچگونه حرکت طرفی ( واروس و والگوس ) در دامنه بدون درد انجام می شود .
زانو بندریج ۷۰ الی ۹۰ درجه خم می شود . بدست آوردن دامنه حرکتی بسیار مهم می باشد به طوریکه یافته های کلینیکی در سال های اخیر نشان می دهد که اگر طی ۳ هفته اول دامنه لازم بدست نیاید برای رسیدن به دامنه مطلوب به حرکات شدید و پرفشار ( مانی پولاسیون ) نیاز خواهد بود .
۲- تحمل وزن بر روی زانو عمل شده
در ۴ الی ۶ هفته بعد عمل ، تحمل وزن عامل بسیار مهمی است .به طوری که یافته های کلینیکی در سال های اخیر نشان می دهد که اگر طی سه هفته اول دامنه لازم بدست نیاید برای رسیدن به دامنه مطلوب به حرکات شدید و پر فشار (مانی پولاسیون ) نیاز خواهد بود.بعد از جراحی پای بیمار در بریس Bledsce قرار داده می شود .
تحمل وزن بر روی اندام عمل شده به مدت ۲ الی ۳ هفته به صورت تماس انگشتان با زمین ( toe toutch ) می باشد .
این تماس انگشتان با زمین تا پایان هفته سوم به تدریج تا ۱۰ پوند افزایش می یابد ، تحمل وزن به تدریج بیشتر و بیشتر می شود .
در هفته ششم بعد جراحی ظرفیت تحمل وزن بر روی اندام عمل شده به ۷۵ الی ۱۰۰ درصد وزن بیمار می رسد و بعد از هفته ششم در اکثر بیماران به تدریج کراچ ( عصا ) کنار گذاشته می شود و بیمار کم کم تمام وزن بدن را روی اندام تحمل می کند .
در بیمارانی که توان کامل عضلانی را هنوز بدست نیاورده اند از Cane ( عصا ) استفاده می شود .
۳- بازآموزی و تقویت عضلانی
به صورت انقباضات ایزومتریک عضله چهارسر ، همسترینگ ، ابداکتور و ادداکتورها انجام می شود . مهم ترین انقباض ایزومتریک انقباض عضله جلوی ران یا چهارسر ران می باشد که باید به صورت مرتب ده نوبت در روز و هر نوبت ده بار انجام شود .
جهت انجام بیمار دراز کشیده دست خود را زیر زانوی بیمار می گذاریم و قدری زانو را خم می نمائیم .
سپس از بیمار می خواهیم به کمک انقباض عضله چهارسر زانو را به دست ما فشار داده و به مدت ۶ الی ۱۰ ثانیه نگه دارد . مرحله بعد انجام SLR یا بالا آوردن اندام در وضعیت های مختلف می باشد که حتماً با نظارت فیزیوتراپیست جهت جلوگیری از وارد آمدن نیروهای جانبی واروس و والگوس انجام می شود.
از روز اول بعد عمل بیمار ورزش Half – Bridge را به اینصورت انجام می دهد که پای سالم را خم می نماید طوریکه کف پا روی تخت قرار می گیرد سپس لگن را به مدت ۱۰ ثانیه از تخت بلند می نماید طوریکه هر دو باسن از تخت بلند شود .
۴- کاهش تورم
استفاده از دستگاه های الکتروتراپی کاهش تورم و همچنین انجام مرتب تمرینات ورزشی باعث کاهش تورم زانو می شود .